Passiefhuis in Rinkhout: zelfbouw die smaakt naar meer

Omdat ze alles – op het installeren van de elektriciteit na – zelf deden, rondden ze de bouw af in 2015. Het bouwen van hun eerste passiefhuis was een feit. En het smaakt naar meer.

Stijn, wat is een passiefhuis precies?

Een passiefwoning is een zeer energiezuinig gebouw waarbij de warmteverliezen door een doorgedreven isolatie zo beperkt zijn, dat er slechts een zeer kleine hoeveelheid energie nodig is voor verwarming en koeling. Enkel bij heel koud weer is het af en toe nodig om bij te verwarmen. In de badkamer hebben we daarom een  handdoekradiator geplaatst en in de woonkamer een kleine radiator. Maar de elektriciteit die hiervoor nodig is, wordt opgewekt door onze zonnepanelen.

Aan welke normen moest deze woning voldoen om als passiefhuis erkend te worden?

We moesten zorgen voor een zeer laag energiepeil. Dit verkregen we door intens en bedacht te gaan isoleren, koudebruggen te vermijden en luchtdicht te bouwen. We hebben ook een ventilatiesysteem D, zonnepanelen en zonneboilers voorzien. Ons ventilatiesysteem zuigt de vochtige ‘vuile’ lucht af en heeft een warmtewisselaar die de koude, verse lucht verwarmt. Er is dus weinig warmteverlies. Onze woning bestaat uit een houtskelet. Dit skelet werd uitvoerig geïsoleerd met houtvezels en ecologische isolatieplaten naar buiten toe en OSB-platen aan de binnenkant (onze luchtdichte schil). Door deze schil mag je niet boren om leidingen te leggen. Deze leidingen hebben we dan ingewerkt in isolatieplaten die we op de OSB-platen plaatsten. Omdat ik schrijnwerker ben, koos ik voor een houtskelet. Maar dat is niet verplicht. 

Zijn er nog maatregelen die jullie troffen?

Er is zonnewering voorzien waarbij de zogenaamde ‘screens’ automatisch omhoog gaan in de winter om de warmte binnen te laten en naar beneden gaan in de zomer om de warmte buiten te houden. Het dak werd geïsoleerd met 35 cm isolatie en alle ramen werden door onze firma gemaakt. Dit zijn passieframen gemaakt 
uit Accoya-vurenhout die van nature heel goed isoleren (Uf 0,92). Voor het glas is het zo dat niet alleen de U-waarde (isolatiefactor) maar ook de G-waarde (zonnetoetredingsfactor) belangrijk is. De combinatie van deze twee waarden moet juist zijn. Jammer genoeg wordt er nog te weinig aandacht geschonken aan deze G-waarde. Het vermijden van luchtlekken is heel belangrijk, daarom moeten aan alle constructieovergangen (vloer-muur, muur-ramen en muur-dak) luchtdichte folies geplaatst worden om een optimale luchtdichtheid te bekomen. 

Hoe ben je op het idee gekomen om een passieve woning te bouwen?

Zeven jaar geleden zat ik met de idee om als schrijnwerker zelf passieframen te maken. Ik kwam bij het Passiefhuis-Platform terecht en leerde daar meer over de verschillende normen en voorwaarden. Ik liet de juiste machine bouwen en de Universiteit Gent maakte de berekeningen. Daaruit ontstond dan de gedachte om het niet enkel bij ramen te houden, maar om een volledige woning te bouwen. Tegen 2021 wordt BEN de norm, dus waarom het nu al niet doen?

Heb je tips voor anderen die zich ook aan dergelijk project willen wagen?

Informeer je goed alvorens eraan te beginnen. Het Passiefhuis-Platform (nu Pixii) is daarvoor het ideale kanaal. De luchtdichtheid van je woning is heel belangrijk. Deze moet voldoen aan bepaalde EPB-normen. Wanneer je woning klaar is, wordt er een blowerdoortest gedaan. Bij deze test wordt de woning blootgesteld aan een  bepaalde over- en/of onderdruk. Het volume lucht dat hierbij ontsnapt of erin infiltreert, is de maat voor de luchtdichtheid. Je mag dus quasi geen kieren en/of gaten hebben. Het is belangrijk alle details op voorhand vast te leggen en je uitvoering dan ook volgens je vooropgestelde plan uit te voeren. En een laatste tip: kies de juiste mensen om mee samen te werken. We werkten samen met de Zeelse architect Jan Van Kerckhove. Zowel de architect als de aannemers moeten op de hoogte zijn van dit type van bouwen. Als een installateur een gat boort in je luchtdichte schil en dit niet terug luchtdicht afwerkt, heb je een probleem. Dan zit je namelijk al met een luchtlek. Omdat wij bijna alles zelf hebben gedaan, hadden we dit beter onder controle. 

Wat zijn de voordelen van een passiefhuis? 

De kosten liggen hoger dan bij een ander type woning omdat je veel moet investeren in isolatie, hernieuwbare energie zoals zonnepanelen en dergelijke, ramen, luchtdichtheid, … Maar je bespaart op je verwarmingsinstallatie en de maandelijkse energiekosten zijn nihil. En niet onbelangrijk: het is ecologisch verantwoord en heel aangenaam om in te wonen.

Zou je je nogmaals aan zo’n bouwproject wagen?

Ja hoor, we hebben naast de bestaande woning een eigendom gekocht die we momenteel verbouwen tot twee energieneutrale woningen. Mijn vader en ik doen dit, net zoals de vorige keer, opnieuw samen.

Bron: Wonen in Zele - redactie: Debby Philips