Bio-based kinderdagverblijf Wiegelied

Het betreft het bouwen van een kinderdagverblijf voor 72 kinderen, verdeeld over 4 leefgroepen. Het gebouw is voorzien van bijhorende kantoren, een multifunctioneel atrium, een keuken, wasplaats en de personeelsruimtes. Een van de belangrijkste pijlers van het gebouw is het optimaliseren van de architectuur in functie van het belang van de gezondheid van de kleine gebruikers. Het gebouw werd opgetrokken volgens bio-ecologische principes dewelke inhouden dat materiaalkeuzes en energieconcepten zodanig zijn dat zij de kleinste impact hebben op de menselijke gezondheid en het milieu.

Verantwoord materiaalgebruik

We kozen voor een combinatie van twee aspecten van circulair bouwen: materialen van hergroeibare grondstoffen en het demontabel bouwen.

De buitenwanden zijn opgebouwd uit hergroeibare grondstoffen: hout, stro, hennep, houtvezels. Deze zijn gecombineerd tot geprefabriceerde elementen. Samen met de geprefabriceerde elementen uit
beton voor de binnenwanden vormen ze een gebouw die demontabel gebouwd kan worden. Structureel worden de draaglijnen duidelijk gehouden zodat op termijn flexibel verbouwingen of aanpassingen kunnen geschieden.

De stro-wanden bezet met leem zorgen voor de regeling van een aangenaam binnenklimaat in de leefruimtes. De leemwanden zijn iets gevoeliger naar beschadiging (niet hoog krasbestendig) en
werden daarom verder uitgerust met een houten lambrisering.

Daarnaast werden geprefabriceerde kalk-hennep wanden ingezet, deze hebben van binnenklimaat dezelfde werking en kunnen gemakkelijker (en goedkoper) afgewerkt worden met een hardere binnenafwerklaag. Daarom werd gekozen om de stro-wanden te beperken tot de leefruimtes (conform aan voorschriften bestek) en de andere wanden uit te voeren in kalk-hennep. 

De materialen werden zorgvuldig gekozen om akoestisch goede ruimtes te ontwikkelen en er dus geen extra investeringen of materialen dienen toegevoegd te worden. De stroleemwanden
vormen een goede absorptie op niveau van de wanden. Het dak met de zichtbare balken en draagplaten in houtwolcementplaten vervullen naast een structurele functie ook een akoestische functie.

Verder hebben alle gevelmaterialen een lange levensduur en een beperkt onderhoud. 

Gezond binnenklimaat

De materialen zijn zorgvuldig gekozen in functie van een gezond binnenklimaat. Er wordt gekeken naar de interactie van deze materialen met hun omgeving: ze hebben geen uitstoot van ziekmakende vluchtige organische stoffen (VOS), ze zorgen voor een vochtregelend effect waardoor een ideaal vochtgehalte tussen de 40 en 60% is, er is geen ruimte voor stofnesten,…

Sentinel-label als optie (bouwmanagement naar gezonde leefplekken). Het Sentinel label is een waarborg dat er bij de oplevering een gebouw ontstaat die aan de bovenstaande voorwaarden voldoet. Hiertoe worden op basis van de luchtstalen de VOS gemeten en deze dienen onder bepaalde grenswaarden te liggen. Om dit te bekomen dient men tijdens het bouwproces zorgvuldig te zijn met alle materialen (inclusief lijmen, …) en werkwijzen (niet roken, beperken stof binnen). Ir arch. Bruno Deraedt is gecertificeerde planner onder het Sentinel Haus Institut (Duits) en daarmee uniek in Vlaanderen. Vanuit BAST werken we aan ruimtes “Waar ademen een plezier is”. De binnenluchtkwaliteit wordt actief verbeterd door een probiotisch luchtbehandeling met een bijkomende installatie op het ventilatiesysteem. Dankzij het verspreiden van die probiotica verdwijnen de schadelijke bacteriën, virussen en schimmels en wordt gezorgd voor gezonde oppervlakken en lucht in het kinderdagverblijf. Dit zal ook een positief effect hebben op minder gemakkelijke spreiding van ziektes bij de gebruikers. Hiervoor wordt samengewerkt met het Oostends bedrijf TakeAir. 

Energie-efficiëntie in de winter

De compactheid en isolatiegraad van het project zorgen voor een goed isolatie-peil K26! Daarnaast wordt gewerkt met een ventilatiesysteem D met warmteterugwinning voor het gebouw. De netto
energiebehoefte voor verwarming is hierdoor ongeveer 30 kWh/m²jaar.

Energie-efficiëntie in de zomer

De leefruimtes zijn gericht op het westen met grote ramen (rechtstreekse zonne-instraling na 16u). Dit vermijdt oververhitting en het gebruik van zonnetenten en zonneluifels. Er ontstaat hierdoor zicht
op de groene speeltuin. De zon wordt beperkt binnengelaten vanuit het zuiden en oosten met kleinere ramen en met een lightcatcher (efficïente lichtkoepel). Tevens wordt de inertie (hoeveelheid massa die koude kan opslaan) verhoogd door enerzijds de dikke leemlagen op de strobalen en anderzijds de betonnen binnenwanden. De netto energiebehoefte voor koeling bedraagt ongeveer 2 kWh/m²jaar (bij passiefhuis concept beperkt tot 5 kWh/m²jaar): Dus hebben we geen koelinstallatie nodig. In de maand juli dient extra nachtkoeling ingeschakeld te worden om het resterende koelvermogen op te lossen.