Be.Exemplary: de nieuwe projectoproep ‘Brusselse voorbeeldgebouwen’

In aansluiting op haar projectoproepen ‘Voorbeeldgebouwen’ tussen 2007 en 2013 lanceert de Brusselse Hoofdstedelijke Regering een nieuw ambitieus en vernieuwend initiatief: Be.Exemplary - de 'Brusselse Voorbeeldgebouwen’.

Na het succesvolle verloop van de Batexprojecten (voorbeeldgebouwen) van 2007 tot 2013, heeft de Brusselse Hoofdstedelijke Regering in haar nieuwe projectoproep 'Be.Exemplary’ het kader van de thema’s aanzienlijk verbreed. Het doel: tegemoetkomen aan de uitdagingen waarmee ons Gewest geconfronteerd wordt en daarbij meer aandacht besteden aan initiatieven die zich toespitsen op het welzijn van de Brusselaars, op de stedenbouwkundige kwaliteit en de milieudimensie.  
 

Open voor iedereen

De projectoproep Be.Exemplary staat open voor alle opdrachtgevers (gezinnen, openbare besturen, parapublieke instellingen, vzw’s, ondernemingen, promotoren, enz.)  die in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest renoveren of bouwen. Be.Exemplary zal niet alleen de opdrachtgever, maar ook de ontwerper die door de opdrachtgever aangesteld wordt, belonen: het kandidaat-project moet dus door een team gedragen worden. 
 

Vijf verschillende categorieën

De projecten moeten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gelegen zijn en aan de afgifte van een stedenbouwkundige vergunning onderworpen worden. De gebouwen waarop de projectoproep betrekking heeft, worden ingedeeld in vijf verschillende categorieën: individuele woningen (minder dan 3 wooneenheden), collectieve woningen, economische activiteiten (kantoren, winkels, productieactiviteiten, enz.), collectieve voorzieningen (scholen, ziekenhuizen, sportcentrum, eredienstplaats, enz.),  en gemengde ontwerpen. De voorgestelde aanpak heeft bewust een open karakter en is gericht op vernieuwing.

De projecten die in aanmerking komen, moeten zich in het stadium van het voorontwerp of van de stedenbouwkundige vergunning bevinden. De werken mogen op de datum van de aanduiding van de laureaten (uiterlijk op 31 december 2016) nog niet begonnen zijn. 
 

Vier grote uitdagingen

Elk project moet binnen zijn context zijn specifieke karakter positioneren ten aanzien van de 4 thema’s van de Brusselse uitdaging in haar geheel: de architecturale en stedenbouwkundige uitdaging, de sociale uitdaging, de milieu-uitdaging en de uitdaging van de kringloopeconomie.

Concreet moeten deze projecten prioritair voldoen aan sociale criteria en bijdragen aan de architecturale kwaliteit, de verdichting, de sociale en/of functionele mix, de energie-economie, de duurzaamheid van het milieu, de mobiliteit, de opwaardering van de werkgelegenheid, van de plaatselijke knowhow, de vrijwaring van de energiebronnen door de invoering van de kringloopeconomie, de opwaardering van het erfgoed, de reconversie van gebouwen, tijdelijke herhuisvesting … 
 

Kennisgeving van belangstelling

De teams die aan Be.Exemplary 2016 willen deelnemen, dienen vooraf - voor 16 augustus 2016 - hun belangstelling kenbaar te maken. Zo heeft de subsidiërende overheid een idee van de verschillende projecttypes en van de filosofie die door elke ervan ontwikkeld wordt.

Desgevallend kunnen de kandidaten dankzij deze eerste analyse bepaalde aspecten van hun project verbeteren vooraleer hun kandidatuur in te dienen. Bovendien kan de Stadswinkel op basis van deze informatie de begeleiding die hij biedt, organiseren. De opdrachtgevers die hun belangstelling uitgedrukt hebben, worden automatisch verzocht om een kandidaatdossier in te dienen.
 

Begeleiding

Nadat ze hun belangstelling uitgedrukt hebben, kunnen de ontwerpers, als zij dat wensen, begeleiding krijgen van de Stadswinkel (vzw), met de steun van Leefmilieu Brussel en de Bouwmeester. Deze begeleiding wordt in principe gespreid over maximaal twee vergaderingen en kan daarna per e-mail voortgezet worden. Ze wordt georganiseerd tot 15 september 2016.
 

Kandidatuurdossier

De ontwerpers die hun belangstelling kenbaar gemaakt hebben, stellen een kandidaatdossier op met daarin een inschrijvingsformulier, het rapport van de begeleiding door de Stadswinkel (indien begeleiding gevraagd werd) en een technische nota van maximum 40 pagina’s. Die nota moet de algemene filosofie achter het voorbeeldkarakter van het project in elk van de 4 uitdagingen bevestigen en gedetailleerd beschrijven. Ze vermeldt ook het ontwerpproces van het project van de programmasamenstelling tot de uitbating van het gebouw. Deze kandidaatdossiers worden ingediend bij Brussel Stedelijke Ontwikkeling uiterlijk op 10 oktober 2016 om 12.00 u.
 

Evaluatie en subsidies

De kwaliteit en de opportuniteit van het programma van de verschillende kandidaatprojecten worden in de loop van de maand november 2016 - op basis van de verschillende beoordelingscriteria - geëvalueerd door een jury van professionals. De kandidaten worden over hun (niet-)selectie ingelicht voor 23 december 2016. De laureaten ontvangen een subsidie van 100 euro/m² voor de realisatie van hun project, steun bij het verdere verloop van de werf en een behoorlijke promotiegerichte ondersteuning.
 

Termijnen

De maximale uitvoeringsduur van een project bedraagt 48 maanden - te rekenen vanaf de eerste dag van de maand die volgt op de beslissing van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering om het project als laureaat goed te keuren. De termijn voor de uiteindelijke uitwerking van het project en desgevallend de indiening van de vergunningsaanvraag mag niet meer bedragen dan 12 maanden, te rekenen vanaf diezelfde dag.
 

Voorbeeldkarakter

In de werffase zowel als in de bewoningsfase dienen de opdrachtgevers wiens projecten geselecteerd werden, de publicatie toe te laten van artikels, evenals de organisatie van bezoeken en opendeurdagen op het initiatief van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (maximum 10 bezoeken over 5 jaar).  Op een plaats aan het gebouw die goed zichtbaar is vanaf de openbare ruimte, moet een (door BSO geleverd) bord aangebracht worden waarop staat dat het erkend is als voorbeeldgebouw.