Huidige tendensen in de zorgarchitectuur en hun invloed op de energieconcepten
Lezing tijdens de expert day 'Energie-efficiëntie in de zorgsector'
Korte inhoud lezing
Nadenken over energie en zorgarchitectuur vergt een inzicht in de randvoorwaarden die de functie ‘zorg’ aan de gebouwde infrastructuur stelt en de prioriteiten die daarbinnen afgebakend worden. Deze randvoorwaarden zijn momenteel onderhevig aan een markante transitie. Van een landschap van infrastructuur die een sterk accent heeft op het zo efficiënt mogelijk verlenen van technische diensten aan patiënten verschuift het discours naar de totale ervaring van de patiënt als integraal onderdeel van het behandelingsproces. Deze shift heeft een ingrijpende invloed op hoe de energetische performanties van zorgarchitectuur kunnen gerealiseerd worden. Deze evoluties kaderen we binnen een historische context: via de ontdekking van de bacterie en de antiseptische werking van UV-licht - die een sterke invloed gehad hebben op de ontwikkeling van ondermeer de sanatoria in het begin van de 20E eeuw - , over de ontwikkeling van penicilline, de doorbraak van kunstlicht en luchtconditionering - die de zorgarchitectuur van de laatste 70 jaar hebben beïnvloed - , over de ontdekking van het belang van vitamine D in de jaren ’70 tot de huidige tendensen gekoppeld aan de circadiaanse cyclus en healing environments.
Joost Declercq licht tijdens zijn lezing de belangrijkste recente wetenschappelijke inzichten toe die deze shift veroorzaakt hebben, koppelt deze aan de nieuwe WELL Building Standard en kadert hun invloed op de zorgarchitectuur. Daarbij licht hij niet enkel de beperkingen toe, maar ook de synergieën die hierbij kunnen ontstaan.
Daarnaast duidt Declercq de gewijzigde economische vastgoedmodellen die de conceptie van zorginfrastructuur beïnvloeden en die leiden tot verschillende entiteiten, die elk een heel eigen en specifieke energiehuishouding hebben.
Aan de hand van een recent Woon Zorg Centrum, ontworpen door ar-te, dat momenteel in uitvoering is in Leuven worden deze thematieken en dit spanningsveld toegelicht. Het project legt heel veel nadruk op de integrale beleving van de bewoner als onderdeel van het zorgconcept, maar is tegelijkertijd ontworpen als een Bijna Energie Neutraal gebouw (BEN) in het kader van Leuven 2030.
Bio spreker
Ir architect Joost Declercq (°1973) is partner en bestuurder bij archipelago architects, met vestigingen in Leuven en Brussel. Het 130 medewerkers tellende Archipelago architects is ontstaan uit de fusie van het Leuvense ar-te en het Brusselse BAEV, beide zeer actief in de zorgsector. Recent tekenden ze ondermeer voor het de Prinses Elisabeth Kinderziekenhuis in Gent, Fase IVa Kritieke Diensten, Fase IVb Moeder en Kind (geleest op de principes van passiefbouw) en het Centrum voor Protontherapie op Gasthuisberg in Leuven. Momenteel liggen het nieuwe 600 bedden tellende regionale ziekenhuis in Luxemburg, het ziekenhuis Joseph Bracops in Anderlecht, de zorgcampus Borgerstein én de uitbreiding van het ziekenhuis in Doornik op de tekentafels.
Sinds 4 jaar leidt Declercq bij archipelago de onderzoekscel architectural sustainability engineering, waarbij ook frequent samenwerkingen met de academische wereld worden opgezet. Deze cel ondersteunt de conceptiefase van de diverse projecten bij archipelago en staat ook in voor interne kennisontwikkeling en -verspreiding.
