Stedenbouw als ruimtelijk vaccin

Dichtbevolkte, geconnecteerde regio’s zoals Vlaanderen worden zwaar getroffen door de corona epidemie. Het virus zelf maakt slachtoffers en de maatregelen leggen sociale contacten, lokale handel en cultuur volledig lam. Onze ongezonde leefomgeving is daarbij een niet te onderschatten determinant, die de kwetsbaarheid van vele slachtoffers verklaart, maar ook belicht dat zoveel mensen niet kunnen terugvallen op een minimum basis aan comfort en veiligheid. De schaarse groene ruimte, het gebrek aan contact met de natuur, de blootstelling aan luchtvervuiling, lawaai en andere gezondheidsrisico’s zetten het al fragiele draagvlak voor de bouwshift nog meer op de helling. De meest achtergestelde wijken zijn nog het vaakst getroffen, de sociale ongelijkheid werd dan ook uitvergroot in coronacijfers het laatste jaar.

Het is dus cruciaal voor onszelf en voor onze planeet om beleid en praktijk rond stedelijke gezondheid te ontwikkelen dat stoelt op nog verder doorgedreven integratie van sectoren, innovatie en coalities. Het vormgeven van maatschappelijk welzijn gaat verder dan het aanbieden van gezonde infrastructuur: het gaat over het bevorderen van gezond gedrag, het bieden van inclusieve oplossingen en het geluksgehalte van gemeenschappen. Enkel zo beperken we mentale stress op individueel en collectief niveau, als voorwaarde voor samenwerking en draagvlak voor de urgente maatschappelijke transities. Sweco’s kennisdomein beperkt zich niet langer tot beproefde concepten rond bouwkunde, architectuur en stedenbouw die we meekregen in de studietijd, maar ondergaat een grondige hervorming onder impuls van de klimaatverandering en onverwachte crisissen zoals de huidige pandemie.

Vanuit de praktijk stoelt onze expertise sowieso op meetbare kennis en leertrajecten. We zien dat gezondheidsindicatoren de praktijk van stadsontwerp en planning van data voorzien. Realtime data over luchtvervuiling regelt vandaag al het verkeer. Meteorologische kennis rond de lokale implicaties van klimaatverandering zal ons ruimtegebruik sterker gaan sturen, ook om juist de klimaatcrisis een halte toe te roepen. Door de steeds groeiende databeschikbaarheid, kan de performantie van woon- en leefomgevingen steeds beter gemeten worden en gesimuleerd. We zien talloze mogelijkheden vanuit een breed expertiseveld naar boven komen om de gezondheid van zowel mens als milieu te verbeteren. Met behulp van datacollectie, digitalisering, smart tools, innovatie in materialen, constructietechnieken, urban design en participatieve processen moeten we samen bouwen aan de stad die gezond en duurzaam is voor iedereen. 

Meer info over dit event vind je op de pagina van de Expert Sessions 'Gezondheid & Comfort in een verdichte woonomgeving'.